Rynek Besarabski Kijowa swój secesyjny wygląd zawdzięcza utalentowanemu polskiemu architektowi Henrykowi Julianowi Gayowi. Jedna z zachowanych ozdób elewacji budowli
Rozbudowa Kijowa w XIX i na początku XX stulecia powiązana jest również z szeregiem nazwisk architektów o polskich korzeniach. Prawie wszyscy oni zdobywali wykształcenie w ówczesnych petersburskich wyższych zakładach naukowych - Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych, Instytucie Inżynierów Cywilnych, Instytucie Korpusu Inżynierów Komunikacji. Co prawda, żaden z nich, nie pracował w jakimś „szczególnie polskim” stylu architektonicznym, jako, że byli oni wychowankami jednej szkoły i ich twórczość utrzymana była w duchu ogólnoeuropejskim, zgodnie z upodobaniami artystycznymi owych czasów. Jednakże każdy z nich pozostawał jaskrawą osobowością i twórczy dorobek każdego z wymienionych poniżej architektów - Polaków swoiście ozdobił nasze miasto.
Konserwacją resztek kijowskiej Złotej Bramy zajmował się polski architekt Franciszek Miechowicz
Architekt Franciszek Miechowicz, wychowanek Politechniki Paryskiej, wykładał mechanikę w uniwersytecie kijowskim. Był pierwszym, kto zajął się konserwacją resztek kijowskiej Złotej Bramy (ceglane przypory i ściągacze z żelaznych prętów – patrz zdjęcie) oraz dobudową katolickiego kościoła św. Aleksandra w tej postaci, w jakiej dotrwał on do naszych dni. Ponadto, budował pomieszczenia zakładów oświatowych w Nemirowie i Równem.
Według projektu architekta Jana-Fryderyka Wiśniewskiego w 1869 r. zbudowano pierwszy dworzec kolejowy w Kijowie. Wyglądem przypominał gotycki zamek. W te czasy obsługiwał on tylko 7 pociągów na dobę.
Architekt Jan-Fryderyk Wiśniewski zbudował w 1869 roku w Kijowie pierwszy dworzec kolejowy, utrzymany w stylu angielskiego gotyku.
Architekt Karol (Konstanty) Majewski przebudowywał w latach 1869-1870 (po pożarze) cesarski Pałac Maryjski (znany również jako Maryński) w Kijowie, brał udział w budownictwie Soboru (Katedry) Włodzimierskiego, wykonał precyzyjne pomiary Soboru Sofijskiego.
Odbudowę podniszczonego pożarem cesarskiego Pałacu Maryjskiego poręczono Karolowi Majewskiemu. Spaloną drewnianą konstrukcję drugiej kondygnacji zamieniono kamienną. Nad centralnym występem dobudowano piętro, w którym rozmieszczono Wielką Salę Balową. Do fasady pałacu ze strony parku dobudowano taras.
Architekt Walerian Kulikowski - projektant budowli Zarządu Południowo-Zachodniej Kolei Żelaznej przy ul. Łysenki 8, budynków dworcowych na stacjach kolejowych Fastów i Koziatyn.
Architekt Aleksandr Chojnacki budował w Kijowie wille i kamienice lukratywne, według jego projektu zbudowano dobrze dziś znany kijowianom Dom Naukowców przy ul. Włodzimierskiej 45. Elewacja domu to też jego praca.
Polski architekt Walerian Kulikowski zaprojektował budowlę Zarządu Południowo-Zachodniej Kolei Żelaznej, przy ul. Łysenki 8
Kryty Rynek Besarabski w Kijowie utrzymany w stylu secesyjnym projektował warszawski architekt Henryk Julian Gay.
Architekt Karol Iwanicki zaprojektował gmach Korpusu Kadetów w Sumach, a w Kijowie według jego projektu zbudowano wielką kamienicę dochodową przy ul. Bogdana Chmielnickiego 32 i katolicki (polski) szpital w dzielnicy Łukjanowskiej stolicy (obecnie - jeden z bloków Instytutu Neurochirurgii im. akademika Andrija Romodanowa). Środki na budownictwo wydzielił polski dobroczyńca, z wykształcenia arborysta, Stanisław-Karol Syroczyński.
Architekt Aleksandr Chojnacki sporządził projekt kijowskiego Domu Naukowców, przy ul. Włodzimierskiej 45
Dmytro MAŁAKOW
(Tłum. St. Panteluk)
