Kalendarz Azteków

Nazwa "kalendarz" wywodzi się od greckiego słowa kaleo co oznacza "zwołuję". U Rzymian arcykapłan na początku każdego miesiąca zwoływał mieszkańców, aby ogłosić długość miesiąca oraz dni świąteczne w nim przypadające. Stąd też pierwszy dzień miesiąca po łacinie określano calendae. Księgę służącą do zapisywania wydatków i przychodów pieniężnych, dni, świat i zmian faz księżyca przyjęto nazywać calendarium.

Kalendarz jest narzędziem umownym – podobnie jak czas oraz jego liczenie. Zagadnienia fizyczne zostawmy jednak w spokoju, zajmijmy się tymi historycznymi. Czy Nowy Rok...

Rewolucję w komunikowaniu się z klientami chce wprowadzić Dobrosław Dowiat-Urbański - szef Służby Cywilnej, będącej centralnym organem administracji rządowej RP. Zalecił on używanie prostego języka urzędnikom w całym kraju. Chodzi o blisko 2800 instytucji.

- Obywatel ma rozumieć to, co do niego administracja pisze - wyjaśnia. Projekt sugeruje, że urzędnicy muszą pisać krótko, zwięźle, zrozumiale, tak, aby upodobnić język do tego, którym na co dzień się posługujemy. Przede wszystkim pisać ma krócej. Używać prostych wyrazów. Klient nie powinien tracić czasu na zastanawianie się, co autor miał na myśli.

Zamiast pisać, że: "konieczne jest złożenie wniosku o wydanie zaświadczenia o możności prawnej do zawarcia związku małżeńskiego", będzie: "proszę złożyć wniosek o zaświadczenie, że może pan zawrzeć związek małżeński".  Dominować powinna zasada, że po 15-20 wyrazach trzeba...

„Żyjemy w takim dziwnym świecie, w którym łatwiej jest rozbić atom, niż obalić przesąd”.
– Albert Einstein

Zbliża się kolejny Sylwester i Nowy Rok. Wkrótce pożegnamy, jak nigdy wcześniej na milcząco, koszmarny rok pandemii z przekonaniem, że nowy rok zwiastować będzie nową nadzieję. Zastanówmy się bowiem, co by było, gdyby nowy rok wiązał się z tym, że będzie tak samo zły lub nawet gorszy od roku mijającego. Koszmar. To właśnie nadzieja pcha człowieka naprzód.

Ludzie od dawna przypisują tej dacie magiczną moc i z tym wiążą się przesądy noworoczne. To, co robisz w tym czasie, liczy się bardziej niż kiedy indziej,...

Agnieszka Osiecka w 1960 roku  (fot. East News)

Giedroyć rozwiódł się z żoną Tatianą jeszcze przed wojną, w 1937 roku. Od tamtego czasu z nikim się nie związał. Liczy się tylko praca. Do dnia, w którym poznaje Agnieszkę Osiecką. Oszaleje na jej punkcie. Ona też będzie nim oczarowana. Tę romantyczną miłość opisuje Manuela Gretkowska w powieści „Poetka i książę”.

„Wieczorne przechadzki po miasteczku, kieliszek w bistrze, a w czwartki targ. Owoce, warzywa i wybieranie kwiatów. Zimą coś dla sikorek, kulkę tłuszczu oblepioną ziarnami. Co za bzdury. Jerzy zmiął...

Polonia – termin używany od drugiej połowie XIX wieku na określenie całości polskiej grupy etnicznej mieszkającej poza ziemiami etnicznie polskimi. Za członków Polonii uważa się najczęściej wszystkich, którzy bez względu na kraj urodzenia i znajomość języka zachowują świadomość polskiego pochodzenia, przejawiają zainteresowanie polską kulturą oraz wykazują zrozumienie dla polskich interesów narodowych.

Wychodźstwo z Polski zapoczątkowała emigracja po powstaniach narodowych (głównie do Francji, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Niemiec, Ameryki Pn.)

I wojna światowa spowodowała falę migracji przymusowych. W 1914 Galicję opuściło ok. 800 tys. osób, chroniąc się przed inwazją rosyjską w Austrii, na Węgrzech, w Czechach i na Śląsku Cieszyńskim.

Z zaboru rosyjskiego, gdzie przeprowadzono ewakuację ludności przed Niemcami, wyprowadzono ponad 600 tys. ludzi (bez...

Słowo KRESY miało pierwotnie liczbę pojedynczą, „kres”, oznaczającą grupę wsi prawa wołoskiego. Jest to zresztą zapożyczenie z niemieckiego („kreis”, okręg) mocno zakorzenione w języku polskim, obecnie termin głównie będący synonimem „małej ojczyzny” Polaków poddanych tzw. repatriacji po II wojnie światowej. Pojęcie „kresy” pojawiło się dopiero w latach 50. XIX w., wprowadzone przez polskiego pisarza, etnografa Wincentego Pola.

Za I Rzeczypospolitej Kresami (krańcami) były Smoleńsk, Orsza, Dzikie Pola. W okresie II Rzeczypospolitej używano jeszcze pojęcia „Dalsze Kresy” w odniesieniu do ziem oddanych Sowietom w wyniku traktatu ryskiego. Mowa o Mińszczyźnie, Mohylewszczyźnie, Wołyniu Południowym z Żytomierzem i wschodniej części Podola.

W 1939 r. Kresami były województwa wileńskie, nowogródzkie, poleskie, wołyńskie, tarnopolskie,...

Maciej Mieczkowski urodził się 7 listopada 1980 roku w Wilnie, gdzie ukończył Gimnazjum im. Jana Pawła II. Jest absolwentem Wydziału Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Łódzkiego, podczas studiów był prezesem Oddziału Łódzkiego Studenckiej Międzyuczelnianej Organizacji Kresowiaków (SMOK).

Odbył również studia w Szkole Ludowej Norgaards Hojskole w Danii w dziedzinie wiedzy o Unii Europejskiej. Stypendysta Fundacji International Committee on Journalism w redakcji nowojorskiego „Nowego Dziennika”.

Jako nastolatek udzie­lał się w redakcji dwutygodnika „Znad Wilii”, pomagał ojcu, redaktorowi naczelnemu, w jego dystrybucji, z czasem...

Relikwia Świętej Barbary z Nikomedii w Soborze Włodzimierskim Kijowa

Kijowskie wydawnictwo „Duch i Litera” tradycyjnie przykłada dużą wagę do książek poświęconych historii i kulturze Polski, stosunkom polsko-ukraińskim oraz postaciom wybitnych Polaków.

Jedną z takich pozycji jest książka Hanny Litwin pt.: „Kijów po polsku: od Chrobrego do Majdanu”. Z zezwolenia dyrektora wydawnictwa Leonida Finberga na łamach naszego pisma publikujemy fragmenty tego najnowszego przewodnika w języku polskim, prezentującego najciekawsze historyczne i kulturalne miejsca stolicy...

(Fragment pochodzi z książki "Czekoladki dla Prezesa")

Prezes wezwał mnie do gabinetu, zamknął drzwi na klucz, zasłonił okna, kazał mi się zbliżyć i powiedział półgłosem:

— Krąży o mnie oszczerstwo, że nie ukończyłem szkoły podstawowej. Muszę temu położyć kres. Pojedzie pan do stolicy, służbowo, ale ściśle tajnie. Nikomu ani słowa. W stolicy zostanie pan przez kilka dni. Codziennie kupi pan jedną kartkę widokówkę, wypełni ją pan i wyśle na mój adres urzędowy. Chodzi o to, żeby każdy mógł przeczytać.

Zgodziłem się, oczywiście, ale zapytałem, co mam na tych kartkach pisać.

— Niech pana o to głowa nie boli. Oto wręczam panu odpowiednie teksty, już gotowe. Wystarczy przepisać je kolejno na widokówkach. Są to osobiste pozdrowienia dla mnie...

Mińsk, centrum miasta

Dzisiejsza stolica Białorusi – Mińsk, liczy blisko 2 mln mieszkańców. Miasto nie posiada wielu zabytków, ale warte jest odwiedzenia. Pamiętać przy tym warto, że 83% jego zabudowań zniszczonych zostało w czasie II wojny światowej, a ludność stolicy zmalała z 270 do 80 tysięcy.

Pierwsza wzmianka o Mińsku pochodzi z roku 1066 i związana jest z wojnami prowadzonymi pomiędzy księciem połockim Wsiesławem i książętami kijowskimi, którzy w wyprawie odwetowej na Miensk (tak nazywała się dawniej obecna stolica Białorusi, pisana cyrylicą). Obecna nazwa miasta Mińsk pojawia się dopiero w...

Płaskorzeźba na Domu Płaczącej Wdowy

Za domem Horodeckiego („z himerami”) jest niewielki ogród a w nim schody, którymi można zejść do Narodowego Aka­demickiego Teatru Drama­tycznego im. Iwana Franki na plac jego imienia i dalej ulicą Architekta Horodeckiego dojść do Chreszczatyku. Je­śli jednak miniemy schody i pójdziemy dalej prosto, to dojdziemy do bramy, która wyprowadzi nas na ulicę Luterańską, gdzie od XVIII wieku mieszkali niemieccy i skan­dynawscy mieszczanie, wierni Kościoła ewangelicko-luterańskiego. Nieco z prawej, po przeciwnej stronie ulicy stoi wybudowany w połowie...

Centralne schody wewnątrz Domu pod Chimerami (zbudowanego niegdyś na wła­sne potrzeby przez polskiego architekta Władysława Horodeckiego) to prawdziwe arcydzieło: balustrady osadzone na ptasich łapach, lustrzane kinkiety o kształcie splecionych ryb  i niecodzienna akustyka

Od poprzedniego obiektu naszej wycieczki - Rynku Besarabskiego - można wrócić drugą stroną...

NOWELA SIERPNIOWA uchwalona przez Sejm 2 VIII 1926 r. obowiązywała do 23 IV 1935 r.; prezydent może rozwiązać parlament na wniosek Rady Ministrów; wniosek o votum nieufności nie może być rozpatrywany na tym samym posiedzeniu.

KONSTYTUCJA KWIETNIOWA uchwalona przez Sejm 23 IV 1935 r. obowiązywała do 19 II 1947 r.; prezydent odpowiedzialny jest przed Bogiem i historią, mianuje premiera, prezesa NIK, Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych; zasada kontrasygnaty; przewaga władzy wykonawczej.

MAŁA KONSTYTUCJA uchwalona przez Sejm 19 II 1947 r. obowiązywała do 1952 r.; nawiązania do Konstytucji Marcowej; Sejm jednoizbowy; prezydent władzą wykonawczą. KONSTYTUCJA RZECZPOSPOLITEJ LUDOWEJ uchwalona przez Sejm 22 VII 1952 r. - liczne poprawki; bez wstępu; Polska „republiką ludu pracującego”; własność państwowa wyróżniona; sesyjny system obrad Sejmu; 1 poseł...

Kijów. Plac Niepodległości

Ulica Kościelna zapro­wadzi nas stromo w dół na Plac Niepodległości, wprost pod tzw. Bramę Lacką zwieńczoną figurą Michała Archanioła - budowla ma przypominać, że w tym miej­scu znajdowała się jedna z trzech bram prowadzą­cych do Grodu Jarosława Mądrego i jednocześnie do wspomnianej Słobody Lac­kiej.

Patrząc spod bramy możemy objąć okiem cały ogromny plac - Majdan Nezałeżnosti (Plac Niepodległo­ści).

To tu dokonały się prze­miany i rozegrały najbardziej krwawe wydarzenia na przełomie 2013 i 2014 roku. Po roz­biciu studenckiej pokojowej manifestacji na Majdan...

KONSTYTUCJA 3 MAJA

Ustawa Rządowa uchwalona przez Sejm Wielki 3 V 1791 r.; obowiązywała do połowy 1792 r. Przyjęta została przez aklamację przy obecności tylko części posłów. Monarchia konstytucyjna, monteskiuszowski podział władzy; zniesienie liberum veto; prawa polityczne tylko dla posesjonatów; chłop wzięty pod opiekę państwa.

USTAWA KONSTYTUCYJNA KSIĘSTWA WARSZAWSKIEGO nadana 22 VII 1807 r. przez Napoleona; obowiązywała do przełomu 1813/ 14. Sejm dwuizbowy (60 posłów, 18 senatorów) zwoływany co dwa lata. Król władzą wykonawczą (rząd w osobie króla); wolność wszystkich obywateli, niezależność sądów, jawność postępowania.

KONSTYTUCJA KRÓLESTWA POLSKIEGO nadana 25 V 1815 r. przez cara Aleksandra; obowiązywała do XII 1930 r. Sejm dwuizbowy + król; rząd w osobie króla Polski (= car...

Kościół konkatedralny pw. św. Aleksandra w Kijowie wzniesiony na Słobodzie Lackiej (Woli Polskiej) - terenie dawnego kwartału polskiej gminy kupieckiej 

Po zwiedzeniu Akademii Kijowsko-Mohylańskiej idąc w stronę Dniepru ulicą Ilińską, lub Skoworody, dojdziemy do dwóch uroczych, niewielkich, sąsiadujących ze sobą cerkiewek na ulicy Poczajnińskiej Cerkwi Świętego Mikołaj na Nabrzeżu i Cerkwi Świętego Eliasza.

Ta pierwsza wchodzi w skład niewielkiego kompleksu składającego...

Młody Piotr Mohyła – był uczestnikiem I (w 1621) zwycięskiej bitwy pod Chocimiem roku przeciwko muzułmańskim najeźdźcom; na płótnie „Obrona polskiego sztandaru pod Chocimiem” (postać w centrum). Juliusz Kossak,1892

W poprzednim odcinku spaceru po Kijowie rozpoczęliśmy zwiedzanie Akademii Kijowsko-Mohylańskiej, zwanej po­pularnie „Mohylanką". Jednym z trzech jej twórców był prawosławny...

Pomnik Petra Konaszewicza – Sahajdacznego na Placu Kontraktowym w Kijowie

Za Domem Kontraktowym, w południowo-zachodnim narożniku Placu stoi zrekonstruowana w latach 80-tych klasycystyczna „Fontanna Samsona”. Woda czasem try­ska, a czasem nie, z paszczy paskudnego Iwa, którą rozwiera równie paskudny Samson. Natomiast tuż za rogiem... tuż za rogiem urocza rekom­pensata.

To późnoromański, lub może raczej wczesnośrednio­wieczny Sobór Patriarszy Zaśnięcia Matki Boskiej Pyrohoszczy. Z tą cerkwią związane są same ta­jemnice. Po...

Jedna z sal muzealnych domu Michaiła Bułhakowa autora znakomitej powieści „Mistrz i Małgorzata”

Rozpoczynając kolejny etap spaceru po Kijowie spod najpiękniejszej na świecie barokowej cerkwi - Soboru św. Andrzeja karkołomnie w dół, wchodzimy w ulicę Andrijiwski Uzwiz (Zjazd św. Andrzeja). Praktycznie wszystkie budynki na tej ulicy są zabytkami i mają swoje odrębne historie związane z ludźmi, którym służyły. Ar­chitektonicznie wyróżnia się kamienica pod nr 15, zwana Zamkiem Ryszarda Lwie Serce, ze...

Najpiękniejsza ba­rokowa cerkiew na świecie - Sobór św. Andrzeja

Rozpoczynając kolejne etap spaceru po Kijowie spod bramy Soboru Michaj­łowskiego, widzimy po pra­wej stronie ogromny gmach Ministerstwa Spraw Zagra­nicznych, graniczący z ulicą Dziesięcinną. Wchodząc w tę ulicę, wbrew pozorom wracamy na chwilę do średnio­wiecznego Kijowa. Bo była to jedna z ulic grodu z X-go wieku – tzw. Miasta Włodzimie­rza, zwanego też „Dytyńcem", które rozciągało się pomiędzy ulicą Dziesięcinną, Wzgórzem Zamkowym i Zjazdem św. An­drzeja. Dziś oczywiście...

Poniżej kolejny odcinek powieści, w której autor ze swadą i humorem przedstawia kapitalny obraz dwudziestolecia międzywojennego, okres od 1920 do 1939 roku. Opis wydarzeń historycznych splata z relacją codziennego życia rodzinnego.

Od piecyka bił żar, ściany porastały lodem. Babunia narzekała, że posiłki nie w porę. Rzeczywiście, obiad wypadał wieczorem, kolacja późną nocą. Wszystko przez tę idiotyczną kolejkę do pieca. Babunia dopominała się o czekoladę i o czerwone, grzane wino. Jak na złość nie mieliśmy tych specjałów pod ręką. Ktoś musiał jednak mieć, babunia dosłyszała i stąd te humory. Babunia złościła się...

…podobało mi się w „tiepłuszce” – prycze na lewo i prycze na prawo

Poniżej kolejny odcinek powieści, w której autor ze swadą i humorem przedstawia kapitalny obraz dwudziestolecia międzywojennego, okres od 1920 do 1939 roku. Opis wydarzeń historycznych splata z relacją codziennego życia rodzinnego.

Razem z Czerwoną Armią wyjechał z Dorohożyckiej lokator naszej sąsiadki, komisarz bolszewicki. Zabrał ze sobą tylko drobiazgi. Resztę rzeczy spakował i oddał pod opiekę...

Po pierwszym przedstawieniu fragmentów książki Karola Paradzińskiego „Sens Wszystkiego”, najbardziej dociekliwi Czytelnicy wymagają przedstawić Autora tego dzieła. Otóż, publikujemy to, co Autor zechciał powiedzieć o sobie:

„Szczerze muszę przyznać, że nie mam jakiegoś prestiżowego biogramu, jestem po prostu zwykłym kierowcą ciężarówki. Urodziłem się w 1987 roku w Toruniu, tam też ukończyłem studia w Wyższej Szkole Bankowej na kierunku zarządzanie.

Jednak zawodowo zarządzam wielkim wozem i jeżdżę po całej Europie, a w pracy dużo się uczę, ciągle słucham podcastów i wykładów. Ciekawi mnie i zachwyca funkcjonowanie...

Tzw. „Ciepła Sofia" - w tle dzwonnica i Sobór Mądrości Bożej w Kijowie

Kijowskie wydawnictwo „Duch i Litera” tradycyjnie przykłada dużą wagę do książek poświęconych historii i kulturze Polski, stosunkom polsko-ukraińskim oraz postaciom wybitnych Polaków.

Jedną z takich pozycji jest książka Hanny Litwin pt.: „Kijów po polsku: od Chrobrego do Majdanu”. Z zezwolenia dyrektora wydawnictwa Leonida Finberga na łamach naszego pisma publikujemy fragmenty tego najnowszego przewodnika w języku polskim, prezentującego najciekawsze historyczne i kulturalne miejsca stolicy Ukrainy, a sporządzonego przez...

Zwycięska parada Wojska Polskiego i Armii URL. Kijów, 9 maja 1920 r.

Proponujemy kolejny odcinek powieści, w której autor ze swadą i humorem przedstawia kapitalny obraz dwudziestolecia międzywojennego, okres od 1920 do 1939 roku. Opis wydarzeń historycznych splata z opisami codziennego życia rodzinnego.

O zmroku bateria poczłapała na wyznaczone stanowisko. Pogrom unieruchomił armaty na cały dzień. Nie spieszyło się „dobrowolcom” ani pod Irpień, ani na żaden inny front.

Tam, od Irpienia, coraz gęściej postukiwały bolszewickie karabiny i coraz...